Koç John Wooden’ı bu kadar geç keşfetmiş olduğuma hayıflanıyorum; bu yüzden de sizlerle bu asırlık çınarı tanıştırmak istedim. Kendisi hem bir basketbol koçu, İngilizce öğretmeni daha da önemlisi de özellikle gençlere yol göstermiş, akıl hocalığı yapmış bir mentor (yönder). Hem bir sporcu kız babası ve hem de insanların hayatına dokunan bir hekim olarak okuduğum bu kitap beni oldukça etkiledi. Bu kitaptan aldığım bazı bölümleri sizlerle paylaşmak istedim.
Kahraman Kimdir? Mentor Kimdir?
Kahraman, bir anlamda putlaştırdığınız biriyken, mentor saygı duyduğunuz kişidir.
Kahraman bizde hayret uyandırır, mentorsa güven duygusu.
Kahraman nefesimizi keserken, mentor inancımızı kazanır.
Mentorlar yeni bir insan yaratmakla ilgilenmezler; yalnızca bir insanın daha iyi birisine dönüşmesine yardımcı olmak isterler.
Sonuç olarak mentorlar, temelde öğretmekle ilgilidirler ve bir öğretmen de bize ilham veren kişidir.
Bu noktada kendi hayatıma baktığımda birbirinden değerli mentorlarımın olması nedeniyle ne kadar şanslı olduğumu anlıyorum. Koç Wooden’ın dediği gibi herkesin mentora ihtiyacı var; ancak bu noktada en önemli husus, mentorun her dediğine biat etmemek, kendi mantığımızın süzgecinden geçirip kendi doğrumuzu bulmamızdır. Benzer şekilde bir hastayla ilgilenirken, diğer yaptığımız branşlardan konsültasyonları birebir uygulamak zorunda olmadığımızdır ve aklımıza yatmayanlarda başka bir çözüm arayışı içine de girmek gerekliliğidir.
Koç Wooden’ın bilgiyi paylaşmak, herkesten bir şeyler öğrenmek ve herkese bir şeyler öğretmek isteğine canı gönülden katılıyorum. Koç Wooden’ın babasının ilkokul mezuniyet hediyesi için verdiği 7 nasihat ise:
- Kendine karşı dürüst ol
- Her günün bir başyapıt olsun
- Başkalarına yardım et
- Güzel kitapları su gibi iç
- Dostluğu sanata çevir
- Yağmurlu günle için barınağını hazır tut
- Tanrı’nın sana yol göstermesi için dua et ve her gün için şükranlarını sun
Spor Performansı
Hem sporcu, hem de sporcu babası olarak özellikle müsabakaların öncesini ve sonrasını düşündüğümde, sporcunun kötü performansı olsa da, iyi performansı olsa da sevgi aynı, ama sporcunun kendisine olan sevgisi değişmemeli. Koç da işte bu noktada şöyle diyor: “ Elbette kendinize duyduğunuz güven, kötü bir oyundan sonra biraz sarsılabilir ama bu, sizin birey olarak değerinizi azaltmaz.”
“Söylenme, şikâyet etme, bahaneler uydurma. Sadece elinden gelenin en iyisini yap. Kimse bundan fazlasını yapamaz.”
Liderlik
Büyük liderler başarıyı diğerleriyle paylaşır, başarısızlığıysa kendileri üstlenir.
Çalışma
Eskrimde de zaman zaman benim ve diğer sporcuları cezbeden havalı hareketler vardır; bunlar görsel olarak çok hoş görünse de bu hareketlerin temelinde bir oyun kurmak çoğunlukla başarısızlıkla sonlanmaktadır. Eskrimde engarde pozisyonunda, yani arka bacağın kırık olduğu durumda oynamamak, ayak çalışması yapmamak, müsabakalarda hüsranla sonuçlanmaktadır.
Koç Wooden da diyor ki, bu işin gizli bir formülü yok, sadece temel hareketlerde çok başarılı olmaya odaklanmak gerek.
“Zamanımızı, arada sırada işe yarayacak üçlüklere çalışarak harcamadık; antrenman süremizin çoğunu, basketbol maçlarının büyük kısmını ilgilendiren en temel hareketlere çalışarak geçirdik.
Yalnızca bu hareketleri öğrenip bir sonrakine geçmiyor, onları mükemmelleştirene dek çalışıyorduk.”
Koç Wooden yapılan çalışmanın bir sonraki rakibi yenmeye değil, oyunu daha iyi oynamaya odaklanmasına özen gösterirdi.
Karşınıza çıkan her yeni rakibe göre oyununuzu şekillendirerek değil, oyunun genelinde daha iyi bir oyuncu olarak kazanırsınız. Fakat oyunda ustalaşırsanız, karşınıza kim çıkarsa çıksın onu yenecek bilgiye ve yeteneğe sahip olursunuz. Benim, bizim salonda gördüğüm ve kendimin düştüğü sıkıntı da bunun olduğunu geçtiğimiz seneler fark ettim; kazanmak değil, daha iyi oyuncu olmak için temel hareketlerde mükemmelleşmek…
“Oyuncu hata yapar. Hatalar, bir şeyler yapmaktan kaynaklanır, ama unutmayın ki başarı da öyle.”
Ebeveyne Lincoln’den Öğüt
“Sevdikleriniz için yapabileceğiniz en büyük kötülük, kendi başlarına yapmaları gereken şeyleri yapmanızdır.”
Bence aşağıdaki TED konuşmasını dinlerseniz çok iyi olur:
Videoya buradan ulaşabilirsiniz
Hayat, İçin Oyun Planı: John Wooden ve Don Yaeger. Final Kültür Sanat Yayınları. ISBN: 978-605-374-327-9
Uzm.Dr. Burak Uzel
Dahiliye Uzmanı
TEF Sağlık Kurulu Üyesi